Wada budowy stóp, która polega na obniżeniu wysklepienia stopy, jest fachowo określana mianem płaskostopia. Wymaga rehabilitacji, która pozwoli na przywrócenie stopie prawidłowej budowy i funkcji. Zaniedbanie fizjoterapii może na zawsze zaburzyć sposób chodzenia i przyczynić się do bólu stawów, kręgosłupa, głowy. Jakie ćwiczenia należy wykonywać przy płaskostopiu? Jak wygląda rehabilitacja stóp z płaskostopiem?

Płaskostopie podłużne i poprzeczne

Fizjoterapeuci, ortopedzi i podolodzy wyróżniają dwa typy płaskostopia:

• Podłużne, w którym obniżony jest przyśrodkowy łuk stopy. Przy bardzo pogłębionej wadzie stopa ma pełny kontakt z podłożem.
• Poprzeczne, w którym obniżone i spłaszczone jest sklepienie poprzeczne. Stopa taka jest poszerzona i mało elastyczna.

 Trzeba pamiętać, że prawidłowo zbudowana stopa nie styka się całą powierzchnią z podłożem, ma natomiast wyraźne punkty podparcia: na pięcie oraz głowie pierwszej i piątej kości śródstopia. Taka stopa zapewnia ciału prawidłową amortyzację, utrzymuje stabilność w pozycji stojącej.

Jak leczyć płaskostopie u dzieci?

U większości małych dzieci stopa jest płaska fizjologicznie i nie trzeba podejmować żadnych kroków leczniczych. Kiedy jednak stopa jest płaska u 7 czy 8-latka, należy wybrać się z dzieckiem do specjalisty. Leczenie płaskostopia u dzieci stosuje się, gdy wada postępuje, nie poddaje się korekcji, jest przyczyną bólu. Dobór metody leczenia zależy od przyczyny oraz stopnia zmian. Przede wszystkim stosuje się wkładki ortopedyczne i buty ortopedyczne, które korygują ustawienia stopy i odciążają ją. Ważny element rehabilitacji dzieci stanowią ćwiczenia, które obejmują rozciąganie mięśni łydek i wzmacnianie mięśni stóp odpowiedzialnych za podtrzymywanie sklepień stopy.

Ćwiczenia na płaskostopie u dzieci:

• chodzenie na palcach, wspinanie się na palce,
• turlanie stopą piłek, np. tenisowej,
• podnoszenie stopą woreczków z ryżem, grochem, piaskiem,
• rysowanie stopami,
• chwytanie palcami stóp różnych przedmiotów,
• chodzenie na wewnętrznych krawędziach stóp,
• maszerowanie po linii przy przykurczonych palcach.

Z dziećmi należy ćwiczyć nie tylko podczas zajęć z rehabilitantem, ale przede wszystkim w domu. Ćwiczenia warto uzupełnić o chodzenie bez bucików po różnych powierzchniach: twardej podłodze, dywanie, trawie, piasku.

Płaskostopie u dorosłych

Na zaburzenia budowy stopy u dorosłych najczęściej wpływa brak ruchu, praca stojąca, źle dobrane obuwie, między innymi chodzenie w butach na obcasach, otyłość, a także choroby, m.in. cukrzyca, reumatoidalne zapalenia stawów. Płaskostopie trzeba korygować także u osób dorosłych przy pomocy odpowiednio dobranych ćwiczeń oraz wkładek ortopedycznych na płaskostopie. Regularność w tym przypadku jest również niezwykle ważna. Ćwiczenia rehabilitacyjne mają na celu wzmocnienie osłabionych struktur i rozciągnięcie przykurczonych ścięgien i mięśni. Wyglądają podobnie jak te dla dzieci. Polegają na chodzeniu na palcach, na piętach, na wewnętrznych krawędziach stóp. Można też zwijać palcami stóp chusteczki i chwytać stopami małe przedmioty. Codzienny trening powinien trwać około 30 minut.