Budowa stopy — ścięgna, kości — Vaya Medical

Stopa — tak skomplikowana część ciała podtrzymująca całą sylwetkę występuje tylko u naczelnych. Jedynie małpy człekokształtne posiadają stopy podobne do naszych, ale nawet one nie są tak skomplikowane, jak stopy ludzkie. Ta machina o mistrzowskiej konstrukcji, jak twierdził Leonardo Da Vinci, jest jednak bardzo obciążona, a jej skomplikowana budowa może być narażona na deformacje, które nie pozostają bez wpływu na stan całego ciała.

Budowa stopy

Stopa pełni funkcję podporową i nośną, odpowiada za możliwość przemieszczania się. Jest złożona z kilkudziesięciu kości połączonych więzadłami i podzielonych na stęp, śródstopie i palce. Stęp zbudowany jest z kości skokowej, piętowej, sześciennej, łódkowatej i trzech kości klinowych. Na śródstopie składa się pięć długich kości oddzielonych od siebie. Palce zbudowane są z trzech paliczków, poza dużym paluchem, zbudowanym z dwóch. Ponadto stopa to mięśnie, nerwy i naczynia. Każdy element stopy jest narażony na wysokie obciążenia, a tryb życia współczesnego człowieka przyczynia się do zmian zwyrodnieniowych i chorób, które mają wpływ na stan zdrowia stóp.

 

 

Kości stopy — kości tworzące stopę

Stopa człowieka składa się z 26 kości, które dzielą się na trzy główne grupy: kości stępu, kości śródstopia oraz palce stopy.

 

• Kości piętowa

Kość piętowa, największa kość stopy, stanowi podstawę pięty. Jest odpowiedzialna za przenoszenie ciężaru ciała na podłoże i amortyzuje wstrząsy podczas chodzenia i biegania.

 

• Kość skokowa

Kość skokowa łączy stopę z kością piszczelową i strzałkową, tworząc staw skokowy. Dzięki niej możliwe jest wykonywanie ruchów w stawie skokowym, takich jak zginanie i prostowanie stopy oraz jej ruchy na boki.

 

• Kości śródstopia

Kości śródstopia to pięć długich kości, które tworzą środkową część stopy. Łączą one kości stępu z palcami stopy. Kości śródstopia pełnią funkcję nośną i stabilizującą, umożliwiając przenoszenie ciężaru ciała podczas chodzenia.

 

• Palce stopy

Palce stopy, składające się z paliczków, to 14 małych kości. Każdy palec (oprócz dużego palca, który ma dwa paliczki) składa się z trzech paliczków. Palce stopy pomagają w utrzymaniu równowagi oraz wspomagają odbicie stopy podczas chodzenia i biegania.

Ścięgna w stopie — opis ścięgien w stopie oraz ich funkcje

Ścięgna w stopie pełnią kluczową rolę w ruchu i stabilizacji stopy. Przenoszą siły generowane przez mięśnie na kości, umożliwiając wykonywanie ruchów. Najważniejszym ścięgnem w stopie jest ścięgno Achillesa — największe i najsilniejsze ścięgno w ciele człowieka, łączy mięśnie łydki z kością piętową. Jest niezbędne do chodzenia, biegania i skakania, ponieważ przenosi siłę mięśni łydki na stopę, umożliwiając jej odbicie od podłoża. Uszkodzenie ścięgna Achillesa może doprowadzić do poważnych problemów z chodzeniem i wymaga długiego okresu rehabilitacji.

Podział mięśni stopy na grupy i ich funkcje

Mięśnie stopy można podzielić na mięśnie grzbietu stopy i mięśnie podeszwy stopy. Każda z tych grup mięśni pełni specyficzne funkcje.

 

• Mięśnie grzbietu stopy

Mięśnie grzbietu stopy są odpowiedzialne za unoszenie palców i stopy. Biorą udział w chodzeniu, bieganiu oraz utrzymaniu równowagi. Przykładem takich mięśni są prostowniki palców umożliwiające ich prostowanie oraz unoszenie grzbietu stopy.

 

• Mięśnie podeszwy stopy

Mięśnie podeszwy stopy są silniejsze i bardziej złożone. Odpowiadają za zginanie palców, wspomagają odbicie stopy od podłoża i pomagają w utrzymaniu łuków stopy. Wśród nich znajdują się m.in. mięsień zginacz palców oraz mięsień odwodziciel palucha, ważne w wykonywaniu codziennych czynności takich jak chodzenie i bieganie.

Budowa anatomiczna stopy od spodu

Patrząc od spodu na stopę, możemy zobaczyć głównie podeszwy mięśni stopy, ścięgna oraz struktury kostne tworzące łuki stopy. Ważne elementy to m.in. poduszka tłuszczowa pod piętą, która amortyzuje wstrząsy, oraz powięź podeszwowa, która wspomaga łuki stopy i chroni struktury anatomiczne przed nadmiernym przeciążeniem.

 

Znajomość budowy stopy od spodu jest niezbędna przy diagnostyce i leczeniu wielu schorzeń, takich jak płaskostopie, ostroga piętowa czy zapalenie powięzi podeszwowej. Zrozumienie anatomicznych struktur pomaga lekarzom i fizjoterapeutom w skutecznym planowaniu terapii i rehabilitacji, a także w profilaktyce urazów.

Choroby stóp

Choroby stóp mogą dotyczyć kości i więzadeł, ale także skóry stóp.

• W wyniku poruszania się może dochodzić do zwichnięć i złamań.
• Stopy narażone są też na płaskostopie różnego typu.
• U wielu osób pojawia się koślawość palucha.
• Znane są także zmiany w obrębie stawów, które są wynikiem reumatoidalnego zapalenia stawów albo dny moczanowej.
• Ból w okolicy palca stopy odczuwają osoby z neuralgią Mortona.
• Ponadto na stopach często pojawiają się modzele, odciski.
• Skórę i paznokcie mogą atakować grzyby, a niewłaściwe obcinanie paznokci powoduje ich wrastanie.

 

Wady i choroby stóp to wynik różnych obciążeń i zaniedbań. Dochodzi do nich z powodu otyłości i nadwagi, a przez to zbytniego obciążenia stóp. Na zmiany w budowie stopy i bolesność skarżą się także osoby, które wiele godzin spędzają w pozycji stojącej, mają obniżone napięcie mięśniowe czy nieprawidłowe krążenie krwi.

 

Negatywnie na budowę stóp wpływają za wąskie i twarde buty, niewygodne skarpetki, buty na wysokim obcasie. Zmiany w stopach mogą pojawiać się na etapie dojrzewania, kiedy organizm ludzki szybko rośnie albo w wyniku chorób cywilizacyjnych, np. cukrzycy. Grzybica skóry i paznokci to efekt zakażenia drożdżakami. Do zarażenia może dojść w wyniku chodzenia bez obuwia w miejscach ciepłych i wilgotnych, noszenia nieprzewiewnego obuwia i skarpetek, niewłaściwej higieny.

 

Samopoczucie zależy od stóp

Stopa, w której znajduje się 25% wszystkich kości, jest podatna na deformację i choroby. Jeśli boli stopa, łączymy tę dolegliwość z przeciążeniem czy zmianami w budowie. Jednak jest wiele problemów zdrowotnych, które nie są kojarzone z przeciążeniem stóp albo z ich kształtem. Ponieważ mają wpływ na całą postawę ciała, jego właściwe podparcie, niektóre objawy chorób stóp są odczuwalne w obrębie reszty organizmu. Wady w budowie stopy mogą powodować między innymi:

 

• bóle kręgosłupa,
• bóle głowy,
• bóle kolan,
• ból bioder,
• bóle stawu skroniowo-żuchwowego.

 

Dlatego ważne jest, by obserwować swoje stopy, a w przypadku niepokojących objawów zgłaszać się do lekarza rodzinnego, ortopedy czy podologa.