Ból pięty to jedna z tych dolegliwości, które utrudniają nam normalne funkcjonowanie, a w szczególności chodzenie. Może dotyczyć osób w różnym wieku, nie tylko seniorów. Uczucie kamienia pod piętą czy ból promieniujący w okolicach pięty - oprócz tego, że powoduje dyskomfort, może sygnalizować poważne problemy zdrowotne.
Przyczyny pojawienia się bólu pięt
Ból pięty pojawia się z różnych przyczyn. Mogą to być:
- nadwaga,
- częste noszenie butów na wysokim obcasie,
- wada postawy, a co się z tym wiąże - nieprawidłowe ustawienie stopy w trakcie chodzenia,
- nieprawidłowo dobrane obuwie,
- płaskostopie,
- ostroga piętowa,
- zapalenie ścięgna Achillesa,
- zapalenie ścięgna podeszwowego,
- przeciążenie
- inne choroby, np. dna moczanowa i cukrzyca.
Osoba, która odczuwa ból pięty, powinna zaobserwować, w którym dokładnie miejscu boli - czy będzie to spód pięty, tył czy bok. Umiejscowienie bólu będzie świadczyło bowiem o rodzaju dolegliwości. A żadnej z nich nie wolno zbagatelizować. Bo niekiedy ulgę w bólu spowoduje zwykła zmiana butów, a czasem niezbędna będzie rehabilitacja. Najlepiej skonsultować się z lekarzem ortopedą lub z podologiem, który pomoże określić przyczynę bólu i zaleci dalsze postępowanie. Zazwyczaj przepisuje się leki przeciwzapalne i przeciwbólowe oraz zleca fizykoterapię i rehabilitację, a także ćwiczenia do wykonywania w domu. Niejednokrotnie zleca się używanie ortez lub wkładek ortopedycznych.
Zapalenie ścięgna podeszwowego
Ból pięty może mieć bezpośredni związek z zapaleniem ścięgna podeszwowego. Ból pojawia się wówczas w przyśrodkowej, dolnej części pięty i najczęściej pojawia się rano, po wstaniu. W ciągu dnia dokucza po długotrwałym siedzeniu lub staniu, może zmniejszyć się, kiedy rozchodzimy ścięgno, aby znów dać o sobie znać wieczorem.
Kiedy podejrzewamy zapalenie ścięgna podeszwowego, należy wykonać USG.
Podobnie jak w wielu innych schorzeniach stóp, tak i w przypadku wystąpienia zapalenia ścięgna podeszwowego, najważniejsze jest prawidłowo dobrane obuwie. Zaleca się wybierać takie z elastyczną podeszwą, amortyzującą wstrząsy. Oprócz ćwiczeń wykonywanych zarówno pod okiem specjalisty, jak i w domu, na co dzień dobrze jest używać specjalistycznych wkładek ortopedycznych (np: Vaya Plantaro) lub podpiętki (np: Vaya Levanto lub żelowe podpiętki amortyzujące piętę).
Jeśli szybko zareagujemy i zaczniemy wykonywać ćwiczenia zalecona przez specjalistę (podologa lub rehabilitanta), uda nam się uniknąć zmian w budowie stopy (i pojawienia się ostrogi piętowej) i operacji.
Zapalenie ścięgna Achillesa
Zapalenie ścięgna Achillesa jest to przypadłość, na którą głównie skarżą się osoby uprawiające sport. Zazwyczaj ból pojawia się w okolicy łydki (ścięgno Achillesa łączy mięśnie podudzia z kością pięty) i jest wynikiem zbyt intensywnego treningu - przeciążenia ścięgna. Może jednak dojść do całkowitego jego zerwania, co objawi się mocnym bólem pięty, jak również zasinieniem i obrzękiem w jej okolicy.
Umiejscowienie tego bólu pacjenci określają “za piętą” lub “z tyłu pięty”.
Przy zapaleniu ścięgna Achillesa niezbędna jest fizykoterapia. A inne zalecenia?
Należy zmniejszyć ilość lub intensywność treningów, nosić podpiętki w każdym bucie (żelowe lub skórzane), wybrać obuwie profilaktyczne lub wkładki ortopedyczne. Wszystkie te sposoby pozwolą zmniejszyć obciążenie, na które jest narażone ścięgno Achillesa.
Ostroga piętowa
Ostroga piętowa jest dość popularnym schorzeniem, które częściej dotyka osoby aktywne fizycznie oraz kobiety. Ta wada zwyrodnieniowa polega na kilkumilimetrowym wydłużeniu się kości piętowej, wskutek czego pojawia się kostna narośl na powierzchni kości piętowej. Wyróżnia się dwa typy ostrogi piętowej - górną oraz dolną. Typowymi objawami są stan zapalny oraz ból, zwłaszcza przy chodzeniu, ale żeby prawidłowo zdiagnozować problem, niezbędne jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego.
Leczenie
Pierwszą pomocą jest złagodzenie bólu oraz wyeliminowanie stanu zapalnego. Lekarz może zalecić stosowanie niesterydowych leków przeciwzapalnych, maści, zastrzyków z preparatami przeciwzapalnymi lub plastrów. Ważnym elementem leczenia jest rehabilitacja, która w połączeniu ze stosowaniem leków przeciwbólowych może dać skuteczne efekty.
Osoby, którym udało się zmniejszyć lub całkowicie wyleczyć ostrogę piętową korzystały m.in. z zabiegów laseroterapii, ultradźwięków, jonoforezy, krioterapii oraz fali uderzeniowej na piętę, mającej bardzo dobre efekty w leczeniu przewlekłego bólu.
Równolegle możemy wykorzystywać domowe sposoby łagodzące ból i stan zapalny. Stopy na pewno będą wdzięczne, kiedy zafundujemy im kąpiel wodną z dodatkiem gorzkiej soli lub okład z oleju lnianego czy borowiny. Niezawodnym sposobem na ulgę w bólu są chłodzące kompresy. Od wewnątrz można zadziałać, pijąc wywar z liści laurowych.
Tam, gdzie terapia nieinwazyjna nie będzie skutkowała polepszeniem stanu pacjenta, być może niezbędne będzie przeprowadzenie operacji.
Niestety, ostroga piętowa może odrastać. Na co powinniśmy zwrócić szczególną uwagę, kiedy już wiemy, że mamy tendencję do tego schorzenia? To przede wszystkim odpowiednie obuwie - idealnie dopasowane do stopy, najlepiej z grubą podeszwą, które amortyzuje mikro wstrząsy. Wkładki ortopedyczne dla stóp z zapaleniem powięzi podeszwowej lub ostrogą piętową pomogą zmniejszyć nacisk pięty na podłoże i odciążą ją. Starajmy się chodzić prosto, tak aby nogi były równomiernie obciążone.
Ból pięty z boku
Wrażenie kłucia w pięcie lub ból pięty, które promieniuje do łydki może świadczyć o dnie moczanowej. Dna moczanowa, inaczej nazywana podagrą lub artretyzmem, jest groźną chorobą zapalną, która objawia gwałtownymi bólami stawów.
Jeżeli podejrzewamy u siebie tę chorobę, należy zgłosić się do lekarza rodzinnego, który przeprowadzi diagnostykę. Niewykluczone, że dalsze leczenie poprowadzi lekarz reumatolog.
Podsumowanie - jak radzić sobie z bólem pięty?
- Kiedy odczuwamy ból pięty, należy natychmiast przerwać lub zmniejszyć intensywność treningów i zrezygnować z chodzenia z butów na wysokim obcasie. Szpilki i ciasne czółenka będą musiały poczekać na lepsze czasy, a wygodne obuwie wrócić do łask. Aby zminimalizować odczuwanie bólu, warto zastosować wkładki ortopedyczne lub podpiętki, szczególnie jeśli ból pięt nie wynika z noszenia nieprawidłowo dobranego obuwia, a raczej z wad postawy i niewłaściwego stawiania stóp.
- Nie zaszkodzi, a wręcz pomóc może, utrata zbędnych kilogramów - zawsze będzie to mniejsze obciążenie stóp. Zresztą, nie tylko na stopy będzie to miało pozytywny wpływ.
- Doraźnie na ból można zastosować zimny okład, np. z kompresu żelowego.
- Nigdy nie wolno pominąć rozgrzewki przed treningiem!
- Najlepiej skonsultować się ze specjalistą, który będzie w stanie rozpoznać przyczynę dolegliwości lub skierować na odpowiednie badania, które potwierdzą lub wykluczą schorzenie.