Czy można wyprostować palec młotkowaty?
Ponieważ stopy w procesie chodzenia i stania są bardzo intensywnie obciążone, mogą się na nich pojawiać różnorodne deformacje, odciski i pęcherze. Warto przyglądać się swoim stopom, by w odpowiednim czasie zacząć korygować pogłębiającą się wadę. A jakie deformacje są najczęstsze? Zwykle jest to płaskostopie poprzeczne, podłużne, halluksy, ale także palce młotkowate, pojawiające się zwykle u osób, które noszą źle dopasowane obuwie.
Spis treści:
Palec młotkowaty — co to takiego?
Przyczyny powstawania palucha koślawego
Objawy palców młotkowatych
Nie bagatelizuj problemu palca młotkowatego
Leczenie palca młotkowatego
Palec młotkowaty — co to takiego?
Przyjrzyj się uważnie swoim stopom i poszczególnym palcom. Jeśli zauważasz, że drugi palec u nogi, czyli ten najdłuższy lub palec trzeci jest szponiasto zakrzywiony, masz do czynienia z palcem młotkowatym. To specyficzna deformacja, w której dochodzi do zgięcia grzbietowego w obrębie stawu śródstopno-palcowego (MTP) albo do zgięcia podeszwowego, czyli od dołu, w obrębie stawu międzypaliczkowego bliższego (PIP).
Schorzenie to rzadko dotyczy czwartego czy piątego palca u stopy. Zgięcie palca w przypadku stóp z palcami młotkowatymi często utrudnia chodzenie, ponieważ zmieniona pozycja palców wpływa na rozkład ciężaru ciała. Deformacja, jaką palec młotkowaty (paluch koślawy), może być korektywna lub niekorektywna.
- Korektywna deformacja, czyli miękka, to taka, kiedy można palec wyprostować, pomagając sobie dłonią, czy używając klinów, nakładek, taśm i specjalnych wkładek na palce młotkowate.
- Niekorektywna deformacja (sztywna) to wada utrwalona. Palca nie można już prawidłowo ustawić. W tym przypadku mięśnie krótkie i długie stopy, zginacze i prostowniki danego palca mają zaburzoną równowagę mięśniową, deformacja cały czas postępuje.
Przyczyny powstawania palucha koślawego
- Palec drugi (rzadziej trzeci) jest spychany przez paluch, przez co dochodzi do zaburzenia równowagi mięśniowej.
- Palec II i III są wydłużone. Mówi się w takim przypadku o greckiej stopie. Najdłuższy, II palec u stopy, jest ciągle uciskany przez obuwie, które z zasady ma budowę taką, że jest najdłuższe w miejscu palucha.
- Zbyt wąskie i krótkie buty są przyczyną powstawania deformacji, zwłaszcza kiedy są to pantofle na obcasie.
- Przyczyną powstawania zmian w obrębie stopy mogą być także stany po udarze, niedowład, porażenie kończyn oraz przebyte urazy.
Objawy palców młotkowatych
Jeśli deformacja II lub III palca jest niewielka, nie powoduje dolegliwości bólowych, stąd też pacjenci nie zawsze zwracają uwagę na postępujące zmiany. Ból pojawia się, gdy są one zaawansowane.
Przy palcach młotkowatych zgięcie palca może prowadzić do zwiększonego ryzyka powstawania odcisków i bolesnych otarć na wierzchu stopy. Podczas chodzenia dochodzi do ucisku i obcierania, w miejscu tym tworzą się odciski, bolesne pęcherze, skóra jest zaczerwieniona i obrzęknięta. W skrajnych przypadkach mogą nawet tworzyć się zakażone ropne zmiany.
Bolesny staje się także czubek palca, ponieważ w nienaturalny sposób styka się z podłożem i jest obciążony.
Pojawia się metatarsalgia, czyli bolesność śródstopia. Dzieje się tak, gdy palec młotkowaty dociska głowy kości śródstopia, tym samym przeciąża je, co powoduje ból.
Nie bagatelizuj problemu palca młotkowatego
Jeśli palca młotkowatego nie można wyprostować, a nie zaczniesz procesu leczenia, mogą pojawić się dodatkowe dolegliwości: wrastanie paznokcia, powstawanie odcisków, pęcherzy, a także podwichnięcie lub zwichnięcie stawu i dalsze zmiany zwyrodnieniowe.
Leczenie palca młotkowatego
Jeśli zauważysz zmiany w budowie swoich stóp, najlepiej działać od razu, zanim wada się utrwali i gdy możliwe jest leczenie zachowawcze.
Pierwszym krokiem, by wyprostować palec młotkowaty, jest zmiana obuwia. Osoby z palcami młotkowatymi często mają trudności z doborem odpowiedniego obuwia, które nie powoduje dodatkowego dyskomfortu. Najlepiej zrezygnować z pantofli, zwłaszcza tych na obcasie, a wybierać buty o luźniejszym kroju, z szerszym i miękkim noskiem. Jeśli to możliwe, wybierz buty odrobinę dłuższe, tak, aby drugi palec u stopy nie był w nich zgięty. Buty nie mogą być ciasne, muszą pomieścić palce w pozycji ułożonej na płasko. Ewentualnie szewc może rozciągnąć nieco noski butów, by palce miały więcej przestrzeni. Latem najlepsze będą buty z odkrytymi noskami. Zakładaj także dopasowane, ale elastyczne skarpetki, które nie uciskają palców.
Elementem leczenia zachowawczego palców młotkowatych są także ćwiczenia palców u stóp zalecone przez lekarza. Fizjoterapia może pomóc w łagodzeniu objawów związanych z palcami młotkowatymi, poprawiając funkcjonowanie stóp i zmniejszając ból. Można je rozciągać dłońmi, można unosić palcami stóp lekkie przedmioty z podłogi, ugniatać palcami poduszkę czy ręcznik.
Warto używać także wkładek ortopedycznych, taśm czy nakładek na palce młotkowate, które ustawią je w prawidłowej pozycji, ale także ochronią grzbiety palców przed ocieraniem o wnętrze obuwia. Do takich wkładek należą: pełny ochraniacz na palce, wkładka prostująca palce młotkowate i podwinięte, korektor palców młotkowatych z trzema pierścieniami, osłona na palce młotkowate i wiele innych z kategorii - wkładki ortopedyczne na palce młotkowate.
Kiedy nie można już wyprostować palca młotkowatego, a chodzenie w obuwiu sprawia ogromny ból, stosuje się leczenie operacyjne. Leczenie chirurgiczne przeprowadzane jest w znieczuleniu miejscowym, a jego przebieg zależy od stopnia zaawansowania zniekształcenia. Jak po każdym zabiegu chirurgicznym pacjent musi dojść do siebie, ponieważ pojawić się może opuchlizna, zaczerwienienie, sztywność. Najlepiej na czas rekonwalescencji ograniczyć aktywność fizyczną.