Kiedy rodzi się dziecko, rodzice bacznie mu się przyglądają. Sprawdzają budowę jego nóżek i rączek, a drżą, gdy zauważają jakieś anomalie w wyglądzie kończyn. Zwykle jednak maluch ma się bardzo dobrze! Jednak warto być czujnym, gdyż problemy z rozwojem stóp pojawić się mogą z czasem. Należy obserwować stopy dziecka, zwracać uwagę na to, czy maluch staje prawidłowo i chodzi sprawnie. Szybka reakcja w przypadku problemów i odpowiednia rehabilitacja pozwalają na ograniczenie pogłębiania się wad oraz na ich zmniejszenie lub przywrócenie całkowitej sprawności dziecka. Jakie są najczęstsze wady stóp u dzieci?

 

 

Koślawość pięt

To jedna z wad stóp, które umykają uwadze rodziców, a mogą destrukcyjnie wpłynąć na poruszanie się dziecka. Pięty powinny być ustawione delikatnie koślawie w stosunku do osi długiej goleni, jednak koślawość ta nie może przekraczać 5-7 stopni. Wyraźne odchylenie pięt powinno zaniepokoić, ponieważ zaburza ono biomechanikę chodu i może spowodować ból podczas chodzenia.

 

Koślawość pięt ma różnorodne przyczyny. U dzieci wynika z tego, że ich tkanki są wiotkie, dodatkowo łuk podłużny przyśrodkowy jest obniżony, pojawić się może także przykurcz ścięgna Achillesa oraz koślawość kolan. Dziecko podczas chodzenia układa pięty krzywo, dlatego niewiele trzeba, by zauważyć wadę. Pierwszym krokiem, by ją zredukować, jest zastosowania wkładek ortopedycznych korygujących ustawienie kości piętowych. Przy dobrze dobranych wkładkach od razu pojawi się także lepsze ustawienie kolan, stawów biodrowych i odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Niezbędna jest także rehabilitacja, podczas której dziecko rozciąga mięśnie tylne łydek oraz ścięgno Achillesa.

 

 

Stopa końsko - szpotawa

To wada wrodzona stopy widoczna natychmiast, ponieważ objawia się wyraźnym zniekształceniem jednej lub obu stóp. Wczesne rozpoznanie ma duże znaczenie dla wyboru sposobu leczenia. Wrodzona stopa końsko-szpotawa jest wyraźnie zgięta w obrębie podeszwy, pojawia się wydrążenie łuku podłużnego stopy, wewnętrzny brzeg stopy uniesiony jest do góry, a przednia część stopy przywiedziona. Dziecko kieruje stopę w specyficzny sposób do środka. Nie znamy przyczyn tej bardzo poważnej wady, ale na pewno powstaje ona w okresie prenatalnych, w drugim trymestrze ciąży. Może być to wada genetyczna, ułożeniowa, neurogenna, spowodowana infekcją ciężarnej albo przyjmowaniem przez nią środków odurzających.

 

Wybór metody terapii zależy od stopnia wady i wskazówki doświadczonego ortopedy. Leczenie stopy końsko-szpotawej jest bardzo trudne. Jego wynik zależy od umiejętności lekarza oraz od postawy rodziców, którzy troszczą się o rehabilitację w domu i wybór specjalistów.

 

 

 

Stopa wydrążona

W stopie wydrążonej mamy do czynienia z nadmiernym uniesieniem łuku stopy w płaszczyźnie strzałkowej. Nadmierne wysklepienie stóp powoduje jej skrócenie oraz zwiększa podbicie. Stopy wydrążone mogą mieć postać przednią, tylną i mieszaną. Patologiczne uniesienie wysklepienia stopy jest widoczne gołym okiem, a brak reakcji na tę wadę może ją zwiększyć i z czasem utrudnić prawidłowe poruszanie się dziecka. Często widać też wyraźne zużycie obuwia, ponieważ podeszwa nie ściera się równomiernie. Bagatelizowanie wady doprowadzi do przykurczu rozcięgna podeszwowego stopy oraz mięśni z grupy krótkich zginaczy. Stopy staną się bolesne, palce stóp będą ustawiać się nieprawidłowo, w pozycji szponiastej. Dzieci ze stopą nadmiernie wydrążoną powinny nosić wkładki ortopedyczne oraz ćwiczyć pod okiem rehabilitanta. Ostatecznością jest zabieg chirurgiczny.

 

 

Płaskostopie

Stopa rozwinięta prawidłowo nie dotyka całą powierzchnią podłoża. Kości się ustawione w łuk, a ciało opiera się na pięcie, głowie pierwszej kości śródstopia i głowie piątej kości śródstopia. Płaskostopie występuje w dwóch odmianach: podłużne, kiedy cała stopa dotyka podłoża i płaskostopie poprzeczne (stopa znacznie poszerzona i mało elastyczna). Pierwszą wskazówką dla rodziców jest to, że ślady, jakie pozostawia maluch na podłodze po kąpieli czy na piasku, nie przypominają prawidłowego odcisku stóp. Jednak warto pamiętać, że stopa malucha do ok. 6-7 roku życia nie jest jeszcze w pełni wykształcona. W przypadku wątpliwości warto dziecko zaprowadzić do lekarza rodzinnego i ortopedy. Specjalista oceni stan stóp i może zaproponować ćwiczenia korekcyjne, wkładki lub obuwie ortopedyczne, a w ostateczności zabieg operacyjny.

 

 

 

Dlaczego wady stóp u dzieci powinny zaniepokoić rodziców?

Nie tylko wygląd stóp powinien zaniepokoić rodziców dziecka. Także zachowanie malucha może wskazywać na to, że jego stopy nie pełnią swojej funkcji podpierającej. Dziecko z wadami stóp szybko się męczy, nie chce chodzić na spacery, unika aktywności fizycznej, porusza się w inny sposób niż rówieśnicy, często skarży się na ból nóg i samych stóp. Czasami stopa na pierwszy rzut oka wygląda prawidłowo, a jednak specjalista może zlecić dodatkowe badania, takie jak pomiary antropologiczne, pomiary plantokonturograficzne i zalecić może wykonanie zdjęcia RTG.

 

 

Więcej informacji na temat wad stóp u dzieci znajdziesz tutaj